Maak van ‘meldplicht’ een ‘dienstplicht’. En zo van ambtenaren echte ‘civil servants’.
Pakjestijd ten spijt, lijken ondernemers en ambtenaren soms verstrengeld te zitten in een conflictmodel. Waar de ondernemer de inefficiëntie van het ambtenarenapparaat aanklaagt, en de ambtenaar op zijn beurt ogenschijnlijk liever ‘tegen denkt’ dan ‘meedenkt’. Kan het anders?
De relatie tussen ambtenaar en ondernemer heeft nood aan een andere wind. Bij onze leden-bedrijven horen we nog al te vaak hetzelfde verhaal over fiscale of andere inspecties die zij over de vloer krijgen. Dat van het kruisverhoor tussen de ondernemer-‘verdachte’ en de inspecteur(s). Op zoek naar die ene overtreding in de gigantische veelheid van regels. Niet verwonderlijk dat onze bedrijven het gevoel hebben geviseerd te worden: schuld bij voorbaat. De boete lijkt immers de ultieme doelstelling van de inspectie. Zo jammer en wat een gemiste kans!
Uiteraard dient men moedwillige ontduikingen en hardleersheid aan te pakken. Maar moet een vergissing of nalatigheid meteen met de roe bestraft worden? Daarom: bij deze een pleidooi voor de ‘civil servant’. Zo heet de ambtenaar in Engeland. Dienaar ten behoeve van de bevolking.
In casu zoekt de ‘civil servant’ samen met de ondernemer naar oplossingen. Hij geeft tips en advies of een billijke periode om zich in orde te stellen. Hij helpt en stimuleert bedrijven om op die manier samen met hen bij te dragen aan extra welvaartscreatie. Co-makership, waarbij het conflictmodel plaats ruimt voor een overlegmodel. Utopisch? Nee, het kán. Luister naar onze eigen ondernemers die ook in Nederland actief zijn. Hoe zij daar bij hun eerste controle - de Belgische aanpak gewoon – met het mes tussen de tanden de komst van de inspecteur afwachten. Maar hoe die op het einde zelfs spontaan voorstellen doet om een en ander nog te optimaliseren.
Natuurlijk zijn er heel veel gemotiveerde inspecteurs die het erg goed menen. Vanwaar dan toch die ‘onderzoeks-rechterlijke’ houding bij inspecties? Een geschreven regel in de gedragscode, zo blijkt, wanneer wij ons oor te luister leggen. De ‘meldplicht’, die iedere ambtenaar verplicht om alles wat hij of zij ziet, te melden en te laten volgen door een dading of boete. En die hem of haar dus als het ware duwt in de richting van ‘tegen denken’ in plaats van ‘mee denken’.
Bestaat er een oplossing? Wij denken van wel. Voer een ‘dienstplicht’ in en schaf deze ‘meldplicht’ af. Zodat ambtenaren altijd echte ‘civil servants’ kunnen zijn. Van een probleemstellende en controlerende houding naar een oplossingsgerichte en dienstverlenende aanpak. Die volgens ons ook leidt tot nog méér gemotiveerde ambtenaren. Die niet meer controleren óf het wel kan binnen het bos van regels, maar samen zoeken naar hoe het wél kan. Om plannen en investeringen mogelijk te maken. Om ondernemen makkelijker te maken. Om meer welvaart te (helpen) realiseren. En met dus finaal zelfs ook meer opbrengst voor de staatskas. Laat we er samen werk van maken. In co-makership. Hopelijk kunnen we dan ook voor onze ondernemers eindelijk de roe achterwege laten.
Klik hier voor het volledige opiniestuk.
Ruben Lemmens, gedelegeerd bestuurder, VKW Limburg