Het regent goed nieuws over het groeiend aantal jobs. De werkloosheidsgraad daalt en onze Vlaamse bedrijven waren het afgelopen jaar goed voor 258.000 vacatures. Onder de federale regering Michel kwamen er maar liefst 121.000 extra banen bij. Jobs, jobs, jobs dus.
Ik heb het niet zo voor pessimisten. Het leven is te kort voor slechte wijn. Maar de waarheid heeft zijn rechten. Ook en vooral in tijden van hoogconjunctuur. Denk niet dat ik slecht geslapen heb of in een slechte bui ben. Maar staan we er dan écht zo goed voor? Is die goed-nieuws-show niet vergelijkbaar met een krasbiljet met grote glans en sierlijke letters die het doen uitschijnen alsof je al gewonnen hebt? Waarna blijkt dat er na het krassen van het dunne laagje vernis geen winst te bespeuren valt.
Ja, er komen jobs bij en de werkloosheid daalt wat absoluut is toe te juichen. Maar het aandeel mensen dat effectief werkt - de zogenaamde werkzaamheidsgraad - ligt nauwelijks hoger dan tien jaar geleden. Tien jaar geleden! De iPhone 3G werd toen geïntroduceerd, het EK voetbal vond plaats in Oostenrijk en Zwitserland, een zekere Barack Obama won in de VS de presidentsverkiezingen. Even geleden hé…
Doemdenken? Over naar de cijfers: tussen de 18 en 64 jaar was er in het derde kwartaal van 2017 amper 63,3 procent van onze landgenoten aan het werk. We bevinden ons in de staart van het Europese peloton, waar we enkel Spanje, Italië en Griekenland achter ons laten. Schitterende landen waar ik graag vertoef, maar niet in het kader van deze statistieken. Even ter vergelijking: in Nederland , Duitsland en het Verenigd Koninkrijk is drie vierde van de beroepsactieve bevolking aan het werk.
Bestempel me maar als zeurkous of azijnpisser. Maar wat zijn we met een lage werkloosheid en extra jobs als de werkzaamheidsgraad niet deugt? Het aandeel mensen dat effectief werkt, is immers de eerlijkste indicator van de arbeidsmarktsituatie in een land. Je kan die realiteit op geen enkele manier bespelen, in tegenstelling tot de werkloosheidsgraad die afhankelijk is van het aantal mensen dat zich daadwerkelijk inschrijft als werkzoekend.
Ons land telt een te grote groep non-actieven. Dat is de echte reden waarom de arbeidsmarktkrapte bij ons – op Tsjechië na –het meest nijpend is van heel Europa. We gaan met z’n allen nog te vroeg met pensioen en ons ziekteverzuim ligt veel te hoog. Tel daar nog eens de werklozen en de leefloners bij en je hebt meteen de verklaring van onze weinig te benijden plaats in de staart van het Europese peloton.
Is er dan niks gebeurd? Absoluut wel. Zo werden de voorwaarden voor het verkrijgen van een werkloosheidsuitkering verstrengd. Maar parallel daarmee nam het ziekteverzuim toe. Niet of maar en dus. Én werklozen activeren door de werkloosheidsvergoeding in de tijd te laten afnemen én het ziekteverzuim aanpakken én het vervroegd pensioen inperken én het verschil tussen werken en niet-werken substantieel verscherpen. Meer mensen activeren is meteen ook dé oplossing voor een kordate aanpak van de krapte op de arbeidsmarkt. Wie neemt de handschoen op?